Nguy cơ chệch hướng của gói 30.000 tỷ

Các chuyên gia kinh tế đang cảnh báo gói 30.000 tỉ đồng tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản sẽ chệch hướng, chuyển sang hỗ trợ chủ yếu cho doanh nghiệp.

Với đối tượng thụ hưởng khá rộng, từ người mua nhà đến doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, gói tín dụng này được rất nhiều người trông đợi và kỳ vọng. Thế nhưng, sau ba tháng triển khai, sự kỳ vọng bắt đầu giảm sút rõ rệt. Đó đây đã có những ý kiến thất vọng, thậm chí lo ngại về việc gói tín dụng này có khả năng đi chệch hướng. Trước hết là việc triển khai gói tín dụng này quá chậm. Cho tới đầu tháng 7/2013, ở một số ngân hàng nằm trong nhóm 5 ngân hàng tham gia cho vay gói tín dụng này, số hồ sơ được xét duyệt vẫn bằng 0. Đơn vị duy nhất có số hồ sơ được vay lên tới 2 chữ số là Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), nhưng cũng chỉ là với khối khách hàng cá nhân.

Với khối khách hàng doanh nghiệp, những ràng buộc về thời gian triển khai dự án khiến các doanh nghiệp khó tiếp cận được gói tín dụng này. Sự chậm trễ đã tới mức Thủ tướng phải nhắc nhở Bộ Xây dựng và Bộ này đã phải có công văn gửi tới các địa phương yêu cầu đẩy nhanh việc thực hiện.

Tuy nhiên, chuyện chậm trễ chưa đáng ngại bằng việc các văn bản hướng dẫn của Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước đang khiến người có thu nhập thấp - đối tượng mà Chính phủ muốn dành ưu đãi - dần dần bị đứng ngoài lề. Công văn số 1250 ngày 25/06/2013 của Bộ Xây dựng chỉ quy định đối tượng được vay vốn, khả năng trả nợ theo điều kiện vay vốn của ngân hàng và điều kiện về nhà ở dưới 8m2/người chứ không quy định về mức thu nhập tối đa được tham gia chương trình. Điều này đồng nghĩa với việc thu nhập càng cao - tức là có khả năng trả nợ ngân hàng càng cao - càng dễ tiếp cận với gói tín dụng 30.000 tỷ đồng.

Liệu có xảy ra tình trạng gói tín dụng đi chệch hướng và có câu chuyện lợi ích nhóm ở đây hay không? Câu trả lời là: Rất có thể. Thực tế cho thấy, chỉ những người có thu nhập trung bình và ổn định mới có khả năng tiếp cận gói tín dụng này. Đồng thời, việc chuyển đổi công năng từ nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội cũng chỉ được các doanh nghiệp thực hiện tại một phần rất nhỏ của dự án và cũng triển khai khá chậm.

Lý giải nguyên nhân vì sao người dân rất khó tiếp cận nguồn vốn vay này, ông Nguyễn Viết Mạnh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng NH Nhà nước, cho rằng mặc dù chính sách mang tính chất hỗ trợ nhưng cơ chế cho vay là cho vay thương mại. Các NH trực tiếp thẩm định và cho vay, thu nợ theo chế độ tín dụng và hoàn toàn chịu trách nhiệm nên điều kiện cho vay rất chặt chẽ để bảo đảm khả năng thu nợ. Ngoài ra, một nguyên nhân khác là do thị trường thiếu nguồn cung nhà ở thương mại giá thấp, nhà ở xã hội.

Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh cho rằng với quy định như hiện nay, rõ ràng là cho vay DN thuận tiện hơn so với cho vay khách hàng cá nhân. Như vậy, sẽ dẫn đến 2 tình huống, tiếp tục chấp nhận để chính sách chậm đi vào thực tế hoặc đề xuất hoán đổi mục tiêu 70% cho vay DN, 30% cho vay cá nhân để dễ hoàn thành nhiệm vụ đề ra. Nếu theo xu hướng thứ hai, gói 30.000 tỉ đồng dễ đi chệch hướng vì nguồn cung tiếp tục tăng lên trong khi cầu không được chú trọng, tiếp tục tái diễn tình trạng dư thừa của thị trường bất động sản.

Trước đó, Hiệp hội Bất động sản TP HCM cũng có công văn gửi NH Nhà nước, Bộ Tài chính và các ngành liên quan cảnh báo khả năng nguồn cung nhà ở xã hội sẽ tăng lên do nhiều dự án khởi công mới được rót vốn từ gói 30.000 tỉ đồng. Trong khi đó, Nghị quyết 02 đề ra mục tiêu giải quyết hàng tồn kho bất động sản, nhất là công trình nhà ở xã hội, nhà ở thương mại quy mô nhỏ chưa bán được hoặc đang xây dựng dở dang.

Người đăng: Trung Thịnh

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề với bài viết (phía trên):

Nguy cơ chệch hướng của gói 30.000 tỷ